Pantomogram to inaczej panoramiczne zdjęcie szczęki. Są na nim widoczne zęby, żuchwa, szczęki, stawy oraz pozostałe struktury. Panorama wykorzystywana jest w leczeniu ortodontycznym i stomatologicznym. Przed jakimi zabiegami niezbędne jest wykonanie zdjęcia?
Przejdź na skróty:
Na czym polega pantomogram?
Przed wskazaniem zabiegów, do których wykorzystywana jest metoda, zaczniemy od opisu samego badania. Pantomograf, nazywany również panoramicznym zdjęciem szczęki, to badanie wykonywane za pomocą specjalnego aparatu rentgenowskiego. Metoda pozwala obrazować wszystkie elementy i struktury szczęki. Panoramiczne zdjęcie jamy ustnej wykonywane jest w gabinetach stomatologicznych i ortodontycznych. Pantomogram służy przede wszystkim diagnostyce. Szczegółowe zdjęcie pozwala wykryć nieprawidłowości w budowie szczęki i zębów oraz rozpoznać zmiany chorobowe w stawach oraz tworzących układ kościach.
Przed jakimi zabiegami pantomograf jest niezbędny?
Wykonanie zdjęcia pantomograficznego jest niezbędne przed zabiegami ortodontycznymi. Prowadzący pacjenta lekarz może na podstawie obrazu rozpoznać nieprawidłowości układu i dobrać odpowiedni rodzaj aparatu ortodontycznego. Zobrazowanie struktur szczęki zapewnia wiedzę na temat dokładnego rozmieszczenia zębów i kondycji poszczególnych elementów układu.
Pantomogram jest także zabiegiem zalecanym przy silnych urazach szczęki jak m.in. złamanie szczęki, żuchwy lub wyrostka zębodołowego. Wskazaniem do wykonania panoramy jest także kamica ślinianek i bardzo zaawansowana próchnica. Metoda wykorzystywana jest także w leczeniu periodontycznym okolic przyzębia.
Pantomogram wykonuje się także zawsze przed inwazyjnymi zabiegami stomatologicznymi. Wśród nich znajdują się m.in wyrwanie zębów oraz wszczepienie implantów. Uzyskany obraz pozwala dokładnie określić położenie korzeni zębowych i kierunek wyrzynania zębów oraz poznać stan kości i chrząstek.
Wskazaniem do panoramy są także niektóre zabiegi chirurgiczne, niedotyczące stricte jamy ustnej, jak np. operacja zaćmy. Wykonanie badanie pozwala wykluczyć stan zapalny, który uniemożliwiłby wykonanie operacji. Metodę wykorzystuje się także w diagnostyce dolegliwości stomatologicznych. Pozwala ona m.in.znaleźć przyczynę i źródło bólu zębów, analizując zdjęcie ząb po zębie. Badanie wykorzystuje się także w diagnostyce raka szczęki, osteodystrofili nerkowej i kostniakomięsaka.
Czy badanie pantomografem zawsze jest konieczne?
Wykonanie pantomogramu nie zawsze jest konieczne. W wielu przypadkach, wystarczające może okazać się prześwietlenie zgryzowo-skrzydłowe. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których lekarz musi skoncentrować się na leczeniu tylko kilku zębów. Zdjęcie panoramiczne jest jednak niezbędne, gdy dentysta musi ocenić ogólny stan jamy ustnej i zyskać pełną wiedzę na temat jej struktur i kondycji poszczególnych elementów, jak np. w przypadku leczenia implantologicznego.
Skutki uboczne badania
Wiele osób zastanawia się, czy wykonanie pantomogramu jest w pełni bezpieczne. Jak w przypadku wszystkich zabiegów wykorzystujących promieniowanie, podczas badania dochodzi do niewielkich uszkodzeń komórkowych. Ryzyko powstania nowotworu z powodu wykonywania zdjęcia wynosi około 1 do 20 000 000. Badanie jest więc stosunkowo bezpieczne. Nie powinno być jednak wykonywane częściej niż raz na 2 lata. Ryzyko zachorowania pozostaje bez związku z wiekiem i ogólną kondycją pacjenta.
Jak i gdzie odbywa się badanie pantomogramem?
Badanie pantomogramem ma miejsce w gabinecie dentystycznym lub ortodontycznym. Okolice szczęki pacjenta zostają prześwietlone wiązką promieni RTG, które dają panoramiczny obraz jej struktury. Badanie odbywa się w pracowni rentgenowskiej. Wynik badania w postaci obrazu jest natychmiastowy, dzięki czemu stomatolog może od razu przystąpić do leczenia lub zdecydować o pogłębieniu diagnostyki. Wykonanie zdjęcia panoramicznego szczęki trwa zwykle około kilkunastu minut. Cena wynosi od 50 do 80 zł w zależności od gabinetu stomatologicznego.
