Co to jest USB-C? Standardy, szybkość, funkcjonalność

Posiadacze standardowych laptopów i nieco starszych komórek mogą być pełni zdziwienia, kiedy przesiadając się na nowszy sprzęt widzą tylko jedno wejście. Po tylu latach walki producentów sprzętu prześcigających się w tworzeniu autorskich rozwiązań, w końcu wypracowany został kompromis. Jest oczywiście nim USB-C. Jeden standard, który obsłuży wszystkie akcesoria to uniwersalne rozwiązanie stosowany już we wszystkich nowych urządzeniach – począwszy od prostych dysków zewnętrznych, przez wysokiej jakości laptopy, sprzęt fotograficzny i najnowsze smartfony. Zapraszamy do dalszej części opisującej wszelkie możliwości USB-C. 

Co to jest USB-C?

Zacznijmy jednak od definicji. USB-C jestem komputerowym złączem komunikacyjnym służącym do przesyłania danych i zasilania jednym kablem. Złącze USB-C zostało opracowane przez USB Implementers Forum (USB-IF). Jest to grupa firm, które przez lata pracowały nad certyfikowaniem, utrzymywaniem  i rozwijaniem standardu USB. W skład grupy USB-IF wchodzi ponad 700 firm, a w tym wielkie koncerny jak Apple, Microsoft, Intel, HP, DELL, czy Samsung.

Tak duża grupa działająca w jednej sprawie przyczyniła się do zastosowania tego rozwiązania w urządzeniach komputerowych i zaakceptowania jego przez innych producentów jako wymóg. Dla idealnego przykładu można się posłużyć firmą Apple, które od samego początku było środowiskiem zamkniętym, lecz tak duża izolacja spowodowała, że złącza Lightning i MagSafe tracą uniwersalnością względem USB-C.

Jak zbudowane jest złącze USB-C?

Złącze USB-C na pierwszy rzut oka wygląda podobnie do złącza micro USB, chociaż ma bardziej owalny kształt i jest nieco grubsze. Zbudowane jest od 12 (USB 2.0) do 24 pinów (USB. 3.1), w zależności od zastosowanego standardu. Ponadto pasuje i działa niezależnie od tego, którą stroną zostanie włożone. Tak samo jak złącze Lightning i MagSafe, złącze USB-C nie posiada orientacji w górę ani w dół. Wystarczy wsadzić złącze do portu bez obaw, że zostanie podłączone na odwrót. 

Standardowy kabel posiada to samo złącze na obu końcach, więc nie musisz zastanawiać się, który koniec jest tym prawidłowym. USB-C jest pod tym względem wyjątkowe, gdyż funkcja ta nie została zastosowana nigdzie indziej przez ostatnie 20 lat. Większość kabli na każdym końcu posiada różne złącza.

Jaka jest szybkość USB-C?

Maksymalna prędkość uzyskiwana na złączu USB-C, działającym w standardzie USB 3.2 Gen 1×2, to 10 Gb/s. Teoretycznie jest dwa razy szybsze niż standard USB 3.0. Ta sama prędkość możliwa jest do uzyskania w znanym każdemu rozmiarze USB – typ A, działającym w standardzie USB 3.2 Gen 2×1. Jednak bardzo mało komputerów i laptopów posiadają złącze umożliwiające korzystanie z tej prędkości. Tak samo starsze porty USB-C mogą być starszego typu i obsługiwać prędkość do 5 Gb/s.  

Oznaczenie może być nieco dezorientujące. Schemat standardów USB 3 zmienia się stale od 2019 roku. Do zeszłego roku wiele portów USB-C nosiło oznaczenie jako USB 3.1 w standardzie Gen 1 i Gen 2. Mało tego niektóre specyfikacje nadal odnoszą się do starszej nazwy wraz z marką SuperSpeed. USB-IF w 2020 roku zdecydował się wyeliminować użycie USB 3.1 na rzecz różnych odmian USB 3.2.

Jak widać powyżej, niektóre porty USB-C korzystają ze standardu USB 3.2 Gen 2×2 uzyskując prędkość maksymalną wynoszącą 20 Gb/s. USB-IF wprowadziło oznaczenie „2×2”, ponieważ ten standard podwaja ścieżki danych w kablu USB-C, aby transfer danych mógł osiągnąć taką prędkość. Te porty nadal nie są bardzo powszechnie, chociaż można je znaleźć na niektórych wysokiej klasy płytach głównych do komputerów stacjonarnych. Bardzo możliwe, że ten rozwój tego wariantu zostanie odłożony na bok na rzecz pojawiającego się rozwiązania bazującego na porcie USB 4.

Funkcjonalność USB-C

USB-C w zależności od implementacji konkretnego portu potrafi znacznie więcej niż podłączenie napędu, czy też urządzeń peryferyjnych. Jedną z najciekawszych umiejętności USB-C jest możliwość dostarczania wystarczającej mocy do ładowania urządzeń takich jak laptop lub smartfon. Wiele notebooków z portami USB-C używa ich do ładowania zamiast tradycyjnego złącza. 

USB-C może być wykorzystywany do jednoczesnego wysyłania danych wideo, audio oraz zasilania. Oznacza, że ​​jesteś w stanie podłączyć i zasilać urządzenie za pomocą DisplayPort lub HDMI. Pomimo takich możliwości, jednak USB-C nie zastąpiło gniazd słuchawkowych 3,5 mm w komputerach w takim samym stopniu, jak w telefonach i tabletach.

Przed zakupem urządzenia posiadającego port USB-C, upewnij się w jakim standardzie działa. Nie wszystkie porty USB-C są takie same i może się zdarzyć taka sytuacja, iż bez problemu następuje obsługa przesyłania danych jak i dostarczanie zasilania podłączonego urządzenia, lecz urządzenie te nie jest ładowane. Ponadto standard USB-C obsługuje podłączanie wyświetlaczy za pomocą kabla DisplayPort lub HDMI za pośrednictwem protokołu DisplayPort-over-USB, to nie każdy komputer jest w stanie to obsłużyć. 

Nowy standard Thunderbolt 3 i 4

Bardzo możliwe, że więcej uwagi jest kierowane w stronę Thunderbolt 3, który jest w stanie zaoferować dużo więcej niż protokół USB-C 3.2, a wkrótce zostanie ona skupiona na nowym Thunderbolt 4. Obydwa rozwiązania umożliwiają transfer danych sięgającym 40 Gb/s, jednocześnie zmniejszając zużycie energii, a możliwość transferu energii przez interfejs sięga nawet 100 Wat mocy.  

Port USB-C obsługujący standard Thunderbolt 3 i 4 jest w stanie zasilić i przesłać dane nawet do dwóch wyświetlaczy z rozdzielczością 4K i odświeżaniu 60 Hz. Rozwiązanie to zostało wcielone w niektóre modele MacBooka Pro wraz z zastosowaniem aż czterech złącz Thunderbolt 3. 

Tak samo jak w przypadku braku możliwości obsługi DisplayPort przez USB-C, nie każdy port USB-C obsługuje standard Thunderbolt 3 lub 4. Upewnij się ze specyfikacją urządzenia, aby uzyskać szczegółowe informacje na ten temat. Urządzenie może być wyposażone w wiele portów USB-C, ale nie każdy musi obsługiwać Thunderbolt. Zmieni się to wraz z wprowadzeniem standardu USB 4, które domyślnie obsługuje Thunderbolt 3, pozostając kompatybilne ze starszymi wersjami USB. 

Thunderbolt 4 zastosowany w najnowszych komputerach, dla większości użytkowników nie oferuje większych ulepszeń w stosunku do swojego poprzednika – Thunderbolt 3. Oba osiągają prędkość 40 Gb/s, mają ten sam kształt, umożliwiają ładowanie do 100 Wat mocy. Pierwsza różnica, to umożliwienie wysyłania sygnału wideo do dwóch wyświetlaczy 4K lub do jednego wyświetlacza 8K. Thunderbolt 3 pozwala na obsługę tylko jednego wyświetlacza 4K. Ponadto, standard Thunderbolt 3 umożliwia prędkość transmisji danych 16 Gb/s przez PCI Express, natomiast Thunderbolt 4 podwaja transfer do 32 Gb/s. 

Jaki wybrać adapter i kabel USB-C? 

USB-C jest kompatybilne ze starszymi portami USB 3.0, lecz ze względu na nowy kształt złącza, konieczne będzie zastosowanie adaptera lub kabla z odpowiednimi wtyczkami. Wysokiej jakości sprzęty posiadają w standardzie zestaw przejściówek, lecz w niektórych przypadkach niezbędny pozostanie ich zakup. 

Inwestując w zwykłe kable USB-C będą one działać ze wszystkim i wszystkim co obsługuje USB-C, niezależnie od generacji. Należy przy tym pamiętać, że nie dotyczy to obsługi standardu Thunderbolt. Pomimo faktu, iż Thunderbolt 3 i 4 używają złącza USB-C, będziesz potrzebować odpowiedniego kabla dedykowanego dla Thunderbolt. Ten kabel będzie posiadać złącze USB-C na obu końcach, lecz na każdym z nich będzie widoczny symbol błyskawicy. Oczywiście taki kabel jest znacznie droższy niż standardowy przewód USB-C. 

Oprócz tego na rynku pojawiły się tzw. huby, czy też stacje dokujące. Dzięki temu posiadanie jednego złącza USB-C nie stanowi większego problemu. Ten adapter umożliwia ładowanie laptopa i zapewnia dostęp do dodatkowych portów takich jak Ethernet, HDMI, USB 3.0 i VGA oraz USB-C, a także umożliwia obsługę wielu monitorów.

Czy USB-C jest niezbędne?

Posiadanie złącza USB-C jest coraz częstszym kryterium wyboru przy zakupie nowego komputera, zwłaszcza przenośnego. Kupując ultrabooka, na pewno będzie on posiadać przynajmniej jedno złącze, które zmusi Cię do zakupienia Huba w celu obsługi większej ilości urządzeń peryferyjnych. Pytanie, czy jest to celowe działanie. 

Jeśli nawet nie potrzebujesz w tej chwili USB-C, to niedługo i tak kupisz urządzenie w tym standardzie. Rozwój tego rozwiązania jest na tyle zaawansowany, iż korzystanie z niego wkrótce stanie się naszą codziennością. Moim skromnym zdaniem taka standaryzacja może przynieść wiele dobrego. Koniec z różnymi kablami i brakiem możliwości naładowania telefonu u znajomego. USB-C to jeden port, który rządzić będzie wszystkimi innymi.