Każda kompletna mapa musi posiadać legendę, w której zostaną wyjaśnione wszystkie znaki znajdujące się na niej. Poszczególne znaki mogą się różnić na różnych mapach, gdyż zależy to od osób zajmujących się ich tworzeniem. Jednak na każdym obrazie terenu musi się znaleźć skala mapy. Zapraszamy do artykułu pt. “Jak przeliczyć skalę mapy?”
Przejdź na skróty:
Jakie są rodzaje skali?
Skala może być zapisana na kilka sposobów:
- Skala liczbowa – np. 1:50 000
- Skala mianowana – np. 1cm – 2km
- Skala liniowa – np. .0 .100 .200 .300m
Są to trzy najczęściej stosowane skale. Niezależnie od zapisu skala na mapie jest odwzorowaniem rzeczywistej odległości.
Jak przeliczyć skalę liczbową?
Wyjaśnienie na podstawie przykładu 1:50 000
Na pierwszy rzut oka, możemy ustalić, że jeden centymetr na mapie jest równy 50 000 centymetrów w terenie, ale kto by się bawił w liczenie odległości za pomocą centymetrów… Lepiej przeliczyć podane wartości na metry lub kilometry.
Wiadomo, że 1m = 100cm. Czyli do drugiej liczby podanej w skali wstawiamy przecinek na drugie miejsce od końca: 1:50 0,00. W przykładzie dwie ostatnie cyfry to „0”, jako, że zer po przecinku się nie zapisuje, więc upraszczamy nasz zapis z 1cm = 500,00m do 1cm = 500m. 1cm na mapie to 500m w terenie.
1:400 000 = 1cm – 4 000m
1:600 = 1cm – 6m
1km = 100 000cm lub 1 000m. Zamieniając centymetry na kilometry musimy przesunąć przecinek o pięć miejsc do przodu. 1cm = ,50 000 zera po przecinku odcinamy, a że podstawy matematyki mówią nam, iż przed przecinkiem musi stać jakaś liczba to dopisujemy tam zero. 1cm na mapie to 0,5km w terenie.
1:400 000 = 1cm – 4km
1:600 = 1cm – 0,006km
Jak przeliczyć skalę mianowaną?
Jest to niemal taka sama podziałka jak na skali liczbowej. Różnica polega na tym, że ta skala może być podana w różnych wartościach np.
a) 1cm – 3 mile morskie, czyli jeden centymetr na mapie to 3 mile morskie w terenie.
b) 1mm – 0,2m, czyli 1 milimetr na mapie to 0,2 metry w terenie.
Przeliczenie takiej skali zależy od zastosowanych wartości. Zazwyczaj stosuje się proste wartości typu centymetr na kilometr, chyba że pani od geografii nie ma dobrego humoru….
Jak przeliczyć skalę liniową?
Jest inna od pozostałych, ponieważ graficznie pokazuje nam odległości. Na podstawie przykładu:
.0 .100 .200 .300m
Mierzymy linijką odległość od „0” do „100” i wtedy będziemy wiedzieć, że np.. 2cm na mapie – 100m w terenie. Sprawdzamy linijką na mapie odległość dzielącą interesujące nas obiekty. Załóżmy, że jest to 8cm. Korzystając ze skali obliczamy: 2cm to 100m, a więc 8cm to 400m.
W ten sposób wyznaczymy prostą drogę, aby obliczyć bardziej dokładną drogę posługujemy się cyrklem. Przykładając cyrkiel do linijki ustanawiamy rozstęp jego ramion na jeden centymetr. Potem ruchami półkolistymi „maszerujemy” cyrklem po mapie licząc ilość zrobionych półkoli. 1cm to jedno półkole, a więc np. 20 półkoli zrobionych cyrklem to 20cm. 2cm to 100m, więc 20cm to 1 000m.
