Jak wybrać plecak wyprawowy i go spakować?

Plecak, to drugie najważniejsze akcesorium (zaraz po butach) w pieszych wycieczkach. Plecak może sprawić, że wędrówka stanie się przyjemnością lub istnym koszmarem. Czy jesteś w stanie sobie wyobrazić 50-cio kilometrową wędrówkę w upale z uwierającym systemem nośnym i rozpinającymi się zapięciami? Prawdopodobnie taki plecak zostanie pożegnany po powrocie, a pieniążki wyrzucone w błoto. Jak zatem wybrać właściwy plecak wyprawowy i na co zwrócić uwagę przed zakupem, aby być z niego zadowolonym?

Plecak turystyczny – ile litrów?

Najpierw trzeba określić, jak duży i pojemny ma być ten plecak. Jeśli potrzebujesz sprzętu na długą wyprawę w nieznane (konieczność spakowania całego sprzętu biwakowego i zapasu jedzenia na wiele dni) powinieneś się rozejrzeć za plecakiem o pojemności nie mniejszej niż 80 litrów. Na krótkie wyprawy lub na wędrówki „od schroniska do schroniska” bez konieczności zabierania całego sprzętu ze sobą wystarczy Ci 50 – 60 litrów. Pojemność plecaka najczęściej zawarta jest w jego nazwie np. Jack Wolfskin Denali 80 ma pojemność 80 litrów.

System nośny plecaka

Moim zdaniem dobry system nośny to najważniejsza cecha dobrego plecaka. Ja przy wyborze kieruję się głównie tym. Pamiętaj, że masa takiego plecaka (przy pełnym zapakowaniu) będzie się wahała w granicach 15-30 kg. Dlatego dobry system nośny to przede wszystkim gruby i sztywny pas biodrowy i takie same szelki. Zadaniem tego pierwszego jest przeniesienie możliwie największego ciężaru z ramion na biodra. Dobrze wyregulowany powinien się znajdować na kościach miednicy (niektóre maja specjalne żłobienie w środku, które należy „zaczepić” o te kości). Jeśli będzie zbyt wysoko lub nisko to nic Ci nie da. Z mojego doświadczenia wynika, że im grubszy i sztywniejszy jest pas, tym większy ciężar przenosi na biodra. Jeśli jest wąski lub zbyt miękki to będzie miał tendencję do wyginania się. Pas biodrowy powinien być oddzielnym elementem przymocowanym do plecaka. Jeśli składa się z dwóch fragmentów przymocowanych do szwów, to istnieje ryzyko że się urwie. Podobnie ma się rzecz z szelkami. Jeśli będą zbyt miękkie i cienkie to będą się zginały w połowie i wrzynały w ramiona. Dla własnego komfortu zwróć uwagę na wykończenie wspomnianych elementów – zakończenia powinny być zaokrąglone i pokryte materiałem zmniejszającym obtarcia. Następnie sprawdź jak skonstruowana jest część stykająca się z plecami. Biorąc po uwagę, że w środku plecaka znajduje się metalowy stelaż, powinna być wyłożona możliwie grubą „gąbką”, która z kolei powinna mieć coś w rodzaju „kanałów wentylacyjnych” – takie rozwiązanie ogranicza efekt mokrych pleców. Plecak koniecznie trzeba przymierzyć i koniecznie z obciążeniem w środku. Idź do sklepu i poproś o taką możliwość. Jako, że każdy człowiek ma nieco inną budowę ciała, to nie da się wskazać, który plecak jest wygodny, a który nie. To kwestia całkowicie subiektywna. Na koniec warto zwrócić uwagę, gdzie jest środek ciężkości. Im niżej tym lepiej i stabilniej. Spotkałem się z plecakiem, który rozszerzał się ku górze. Moim zdaniem to kiepskie rozwiązanie, bo mało stabilne. Najlepiej jeśli boki są w miarę równoległe, lub rozszerzają się ku dołowi.

Materiały

Plecak, który będzie Ci towarzyszyć w najbardziej niedostępnych miejscach na Ziemi powinien być wykonany z dobrych materiałów żeby nie zrobił Ci niespodzianki, odmawiając współpracy w najmniej oczekiwanym momencie. Za najwytrzymalszy materiał uznaje się Cordurę, firmy DuPont. Ten wynalazek jednak ma już wiele lat, a technologia idzie do przodu. Osobiście uważam, że autorskie materiały stosowane przez tak renomowane firmy, jak np. Deuter nie są ani odrobinę gorsze. Zamiast nerwowo szukać logo „Cordury” lepiej skupić się na ustaleniu, jaką wytrzymałość ma dany materiał (bo i Cordura Cordurze nierówna  – różne jej wersje cechują się różną odpornością na ścieranie). Wytrzymałość nici mierzy się w denierach – w skrócie „den” lub „D”. Ilość denierów jest równa masie danej nici o długości 9000 m. wyrażonej w gramach. To oznacza, że 9000 m. nici o wytrzymałości 1000D ma masę 1000g. Im ta wartość wyższa, tym materiał lepszy. Fragmenty plecaka najbardziej narażone na przetarcie, jak np. spód, powinny być zrobione z materiału o wytrzymałości około 1000D. Warto pytać o ten parametr zamiast kierować się hasłami typu „niezwykle wytrzymały”, bo to oznacza jedno wielkie NIC. Z moich obserwacji wynika, że producenci często się nim nie chwalą (najczęściej okazuje się po prostu, że nie ma czym). Więc pytaj, pytaj i jeszcze raz pytaj! A jak nie uzyskasz odpowiedzi, to znaczy, że ilość „D” jest wyjątkowo mała i lepiej rozejrzeć się za innym plecakiem. Ważnym elementem są tez suwaki. Niby detal, ale wyobraź sobie marsz przez odludne góry z rozwalonym suwakiem… mało ciekawie, prawda? Bezdyskusyjnie najlepsze robi firma YKK i takich szukaj. Zwróć również uwagę, kto jest producentem klamer (tych plastikowych zapięć, typu zatrzask). Najlepiej gdyby to była ITW Nexus, National Molding lub Duraflex. Pęknięte zapięcie pasa biodrowego nie byłoby miłą niespodzianką.

Budowa plecaka na wyprawę

Zwróć uwagę na kilka bardzo istotnych szczegółów:

• Górna klapa musi być całkowicie regulowana (również w pionie). Pozwoli Ci to dopasować ją do stopnia wypełnienia plecaka (jeśli wypełnisz cały komin, musisz ją podnieść, jeśli nie – opuścić).

• Na klapie powinny znajdować się troki umożliwiające zamocowanie np. śpiwora czy karimaty.

• Kieszenie boczne powinny być odpinane lub plecak powinien mieć po bokach (oprócz kieszeni) troki wystarczająco długie żeby można było przymocować np. karimatę nawet kiedy kieszenie są wypełnione.

• Dobrym rozwiązaniem jest pokrowiec przeciwdeszczowy (najczęściej znajduje się on w spodzie plecaka i jest do niego przymocowany). Jeśli go nie ma to powinieneś dokupić, bo wodoszczelność plecaków to fikcja.

• Dostęp do wnętrza powinien być możliwy nie tylko od góry, ale też od przodu (od góry jeśli plecak położymy). Umożliwi Ci to dostęp do rzeczy schowanych na dnie bez potrzeby wypakowywania wszystkiego po kolei.

• Dobrze by było gdyby wszystkie klamry zatrzaskowe można było wymienić w prosty sposób na szlaku. W razie np. jej przypadkowego nadepnięcia w obozie i złamania, bez problemu będziesz mógł zamontować inną. Zwróć uwagę, czy nie są przymocowane na stałe.

• Im większa ilość troków tym lepiej. Daje Ci to więcej możliwych kombinacji spakowania plecaka w zależności od potrzeb. Niegłupią sprawą są też gumowe expandery – umożliwią Ci szybkie przymocowanie czegoś, czego nie chcesz schować do plecaka np. kurtka przeciwdeszczowa przy zmiennej pogodzie.

6 zasad pakowania plecaka

Przed wyjazdem gdziekolwiek musisz sobie zadać pytanie nie tylko „co spakować w podróż?”, ale też „jak to spakować?”. Wbrew pozorom sposób rozmieszczenia ekwipunku w plecaku będzie miał duży wpływ na Twój komfort, a w niektórych sytuacjach także na bezpieczeństwo. Oczywiście nie powiem Ci dokładnie, gdzie, który przedmiot umieścić, bo to zależy od tego jaki plecak posiadasz i co dokładnie musisz do niego zmieścić. Warto jednak pamiętać o kilku uniwersalnych zasadach.

• Zastanów się, jakie jest prawdopodobieństwo skorzystania z konkretnych rzeczy. Te, których będziesz używać rzadko umieść na spodzie, a te, które często – na górze. Unikniesz w ten sposób codziennego, bezsensownego przerzucania gratów.

• Środek ciężkości spakowanego plecaka powinien się znajdować nisko więc najcięższe rzeczy umieść na samym dole (ja do dolnej komory pakuję zapas jedzenia, bo on zwykle waży najwięcej). Jeśli nosisz ze sobą sprzęt biwakowy, to namiot przymocuj nisko, a karimatę wysoko. Będziesz się czuć stabilniej i będziesz mniej podatny(a) na podmuchy wiatru i chwianie się – w górach, na eksponowanych szlakach może to mieć ogromne znaczenie.

• Sprzęt rozkładaj równomiernie – unikaj sytuacji, w której z lewej strony umieścisz same ciężki rzeczy, a prawą wypchasz skarpetkami i majtkami. W przeciwnym razie po przejściu góra kilku kilometrów będziesz klął, że plecak przechyla Ci się na jedną stronę.

• Pakuj plecak możliwie ciasno, nie zostawiając wolnej przestrzeni miedzy rzeczami. Jeśli pakujesz coś niewymiarowego, co nie za bardzo pasuje kształtem do plecaka, to wolne przestrzenie, które powstaną należy wypchać np. ubraniami. Jeśli tego nie zrobisz, to plecak nie będzie stabilny i niewygodny w noszeniu.

• Staraj się rzeczy delikatne, które łatwo uszkodzić, pakować w sam środek plecaka, niejako okładając je po bokach np. ubraniami.

• To co się może rozlać lub rozsypać pakuj osobno, a przy najmniej w zawiązane szczelnie woreczki foliowe. Odkrycie wieczorem, że cała zawartość plecaka jest upaćkana szamponem nie poprawi Ci humoru.

Powodzenia na zakupach, a potem na szlaku!