Umowa zaliczki i zadatku – omówienie + wzór

Zadatek czy zaliczka? Z doświadczenia Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji jasno wynika, że konsumenci mają spore problemy z rozróżnieniem tych dwóch form przedpłaty za wykonanie usługi / sprzedaży rzeczy. O ile jesteśmy pewni tego, że przystąpimy do wykonania umowy, to ta nomenklatura nie ma dla nas większego znaczenia. W przypadku jednak kiedy z przyczyn, czasem losowych, jesteśmy zmuszeni do wycofania się od umowy i stajemy przed faktem braku prawa do zwrotu wpłaconych pieniędzy. Umowa zaliczki i umowa zadatku z naszego portalu posiada pełen opis praw i obowiązków stron. Wykorzystaj je!

Jedyną cechą, która łączy zaliczkę i zadatek, to ich przeznaczenie, gdyż wpłacane są na poczet wykonania umowy w przyszłości. Czym różnią się te formy? Co jest lepsze? Jakie skutki prawne wywołują? I na co uważać podczas podpisywania umowy? Na te wszystkie pytania odpowiadamy poniżej!

Różnice między zaliczką a zadatkiem

Przede wszystkim powiedzmy jasno – zaliczka i zadatek, to nie te same terminy. Największą różnicą jest fakt, iż żadne przepisy prawa nie regulują skutków prawnych dania zaliczki. Z kolei zadatek jest uregulowany przez kodeks cywilny:

Art. 394 § 1 k.c. “w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej”. 

Art. 394 § 2 k.c. “W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.”

W związku z powyższym możemy stwierdzić, iż zadatek ma rolę zabezpieczającą wykonanie transakcji, gdyż w razie nieprzystąpienia do wykonania umowy przez którąś ze stron, wystąpią dla niej konsekwencje finansowe. Jedynie w przypadku rozwiązania umowy za zgodą obu stron albo niewykonania umowy z przyczyn niezależnych od strony, przez którą nie doszło do wykonania umowy, zadatek podlega zwrotowi. 

Z kolei zaliczka dawana jest “na poczet czegoś”, a nie “za coś” i nie spełnia funkcji zabezpieczającej wykonania umowy. Zaliczkę traktujemy jako zwrotną formę przedpłaty. W przypadku dojścia do wykonania umowy, zaliczamy ją do ceny.

Zaliczka czy zadatek – co lepsze?

To zależy. 

Jeżeli jesteś pewien, że przystąpisz do wykonania umowy i jest dla Ciebie korzystna, to warto zaryzykować wpłacając zadatek. Dzięki temu zwiększysz szanse na wykonanie umowy, gdyż druga strona będzie się martwić konsekwencjami finansowymi. Na dodatek, zadatek może być korzystny dla Ciebie, gdyż w razie odstąpienia od umowy przez kontrahenta, masz prawo do żądania zwrotu dwukrotności danej zaliczki! Obowiązuje to nawet w przypadku, kiedy naruszy to jakikolwiek zapis umowy np. wydana rzecz jest inna niż obiecana, termin przekazania własności został przesunięty lub wykonana usługa nie nosi tych cech, które nosić powinna.

W przypadku kiedy masz jakikolwiek cień wątpliwości i możliwość wyboru pomiędzy zaliczką a zadatkiem, wybierz zaliczkę. Dzięki temu będziesz miał prawo do ubiegania się o zwrot, który na pewno z biegiem czasu otrzymasz. 

5 praktycznych porad

1. Ustal z kontrahentem, czy wpłacasz zaliczkę, czy zadatek. Wystarczy nawet sam zapis “zaliczka” lub “zadatek”. 
2. Sprawdź, jaką kwotę musisz zapłacić. Zarówno zadatek jak i zaliczka nie mogę wynosić 100% płatności końcowej. Jest to niezgodne z charakterem tych form przedpłaty. 
3. Sprawdź, czy umowa zawiera zapisy niedozwolone. Jeśli zobaczysz w umowie zapis o “bezzwrotnej” zaliczce, to nie posiada ona żadnej mocy prawnej. Charakter zwrotu zaliczki w przypadku niewykonania umowy nie jest określony przepisami prawa, lecz zgodnie z utartymi praktykami ma ona charakter zwrotny. 
4. Określ w umowie zapis o okolicznościach nadzwyczajnych. Zapis ten może umożliwić brak ponoszenia odpowiedzialności, jeśli do umowy nie doszło z przyczyn losowych, a nie z winy czyjejś ze stron. 
5. Umowę zaliczki można sporządzić osobno lub wystarczy zapis w umowie kupna-sprzedaży, czy też umowie o współpracy.

Umowa zaliczki / Umowa zadatku – pobierz wzór

Specjalnie dla naszych czytelników przygotowaliśmy edytowalne wzory omawianych pism. Wystarczy, że klikniesz na jeden z poniżej wyświetlonych wzorów, a zostaniesz przeniesiony do strony pobierania.

W tym przypadku znajdziesz:

• Umowa zaliczki – wzór,
• Umowa zaliczki z pokwitowaniem zapłaty – wzór,
• Umowa zadatku – wzór,
• Umowa zadatku z pokwitowaniem zapłaty – wzór.

Uwaga! Wzory w plikach .PDF możesz edytować nawet w przeglądarce, co znacznie przyśpieszy cały proces i nie wymaga używania dedykowanego oprogramowania. Jeśli po wydrukowaniu widoczne są suwaki wyboru, skorzystaj z programu Adobe Reader.