Nie ulega wątpliwości, że współcześnie plastikowe opakowania skolonizowały różnorodne gałęzie przemysłu. Towarzyszą nam niemal na każdym kroku – pakujemy w nie drugie śniadanie do szkoły czy pracy, kupujemy w nich gotową żywność na wynos w restauracjach czy produkty spożywcze w sklepach.
Przejdź na skróty:
Wybierając się do apteki czy sklepu budowlanego, również nie unikniemy plastikowych opakowań. Śmiało można więc stwierdzić, że plastik niejedno ma „imię” i nie chodzi tu tylko o sposób jego wykorzystania, ale również o jego różnorodne właściwości. Ten drugi aspekt możemy poznać analizując oznaczenia na opakowaniach plastikowych, które mówią nam z czego dokładnie wykonany jest dany pojemnik i jakie jest lub powinno być jego przeznaczenie. Jest to wiedza, którą każdy z nas powinien przyswoić, aby zwiększać swoją świadomość konsumencką. Dlatego w dzisiejszym artykule postaramy się zwięźle przedstawić najważniejsze informacje.
Opakowania na żywność – oznaczenia, jak wyglądają i gdzie ich szukać?
Symbol oznaczający rodzaj plastiku, z którego wykonane jest dane opakowanie znajduje się zazwyczaj w widocznym miejscu – na spodzie lub w dolnej części pojemnika. Jak on wygląda? Jest to znak graficzny w kształcie trójkąta, który tworzą charakterystyczne strzałki. W jego środku umieszczona jest zawsze cyfra (od 1 do 7), a pod nim skrót nazwy tworzywa. Takie oznaczenie określa dokładnie materiał użyty do wyprodukowania danego pojemnika. Jak odczytywać oznaczenia na opakowaniach i o czym one świadczą – o tym w dalszej części artykułu. Firmy produkujące opakowania plastikowe, tak jak Supravis powinny zawsze otwarcie informować o ekologii i bezpieczeństwie w ich działaniach.
Oznaczenia na opakowaniach plastikowych, z którymi możemy spotkać się na co dzień
Liczbowe i literowe oznaczenia na opakowaniach plastikowych dostarczają konsumentom informacji nie tylko o tym, z jakiego tworzywa są one wykonane, ale także jak je segregować, czy nadają się do kontaktu z żywnością i recyklingu. Obowiązujące przepisy regulują istnienie siedmiu oznaczeń tworzyw plastikowych.
1 – PET/PETE czyli politereftalan etylenu, jest jednym z najczęściej spotykanych tworzyw, wykorzystywanym przede wszystkim do produkcji butelek na wodę, naczyń jednokrotnego użytku, opakowań na żywność czy włókien sztucznych. Warto pamiętać, że PET nie powinno być podgrzewane ani wystawiane na działanie promieni UV. Pojemniki wykonane z tego materiału nadają się do recyklingu, ale nie powinny być ponownie wykorzystywane do przechowywania żywności.
2 – HDPE to polieten lub polietylen o wysokiej gęstości. Produkuje się z niego przede wszystkim folie i pojemniki na żywność (m.in.: butelki na sok, mleko i wodę), a także produkty przemysłowe, jak np. rury, żyłki, liny czy zabawki. Jest jednym z najbezpieczniejszych tworzyw dla człowieka, a wykonane z niego opakowania po umyciu nadają się do ponownego użytku.
3 – V/PVC, opakowania z takim oznaczeniem wyprodukowane są z polichlorku winylu. Niestety jest to tworzywo, które nie nadaje się do kontaktu z żywnością, z uwagi na niebezpieczeństwo wydzielania toksyn. Z tego względu wykorzystuje się go na szeroką skalę do produkcji przemysłowej i chemicznej, do wytwarzania np. wykładzin podłogowych, elektroizolacji, stolarki drzwiowej i okiennej czy strzykawek. PVC nadaje się do wielokrotnego recyklingu.
4 – LDPE, jest to polietylen o niskiej gęstości wykorzystywany przede wszystkim w branży spożywczej i farmaceutycznej do produkcji: jednorazowych naczyń, folii i toreb zakupowych czy wyściółek w kubkach na napoje. Opakowania wykonane z LDPE nadają się do ponownego wykorzystania. Warto jednak podkreślić, że niniejsze tworzywo nie powinno być wystawiane na działanie wysokich temperatur, wobec czego ma mniejszą wartość w branży spożywczej niż pudełka na jedzenie z oznaczeniem nr 2 i 5.
5 – PP, to dobrze znany polipropylen, który jest uważany jako drugi (obok HDPE) najbezpieczniejszy dla człowieka plastikowy materiał produkcyjny. W kontakcie z produktami spożywczymi nie wykazuje żadnych negatywnych właściwości. Opakowania na żywność z oznaczeniem 5-PP to m.in.: lunch boxy czy korki do butelek. Polipropylen można też odnaleźć w elementach karoserii samochodów czy budownictwie. Nadaje się do wielokrotnego użytku i recyklingu.
6- PS, czyli polistyren znany na szeroką skalę w formie spienionej jako styropian. W branży spożywczej wykorzystywany jest zazwyczaj do produkcji tacek na jedzenie na wynos oraz jednorazowych pokrywek do kubków na kawę. Należy jednak podkreślić, że polistyren wydziela substancje toksyczne, dlatego powinno się go unikać w produkcji różnorodnych opakowań na żywność. Jest to również tworzywo trudne do recyklingu.
7 – OTHER, to oznaczenie informujące, że produkt wykonany jest z tworzywa, którego nie można jednoznacznie przyporządkować do wcześniej opisanych grup. Co więcej, opakowania z tym symbolem mogą zawierać niebezpieczny dla zdrowia człowieka bisfenol A (BPA), dlatego warto zwracać uwagę czy na pudełkach jest dodatkowe oznaczenie – BPA Free. Jeżeli go nie ma, lepiej zrezygnować z zakupu produktu w takim opakowaniu. Niestety recykling pojemników oznaczonych sygnaturą 7-OTHER jest niezwykle trudny, ponieważ ciężko określić, z jakim dokładnie typem tworzywa mamy do czynienia i jakie działania będą odpowiednie.
Pudełka na jedzenie – oznaczenia jakie możemy jeszcze spotkać
Oznaczenia na opakowaniach na żywność,z którymi można się spotkać to nie tylko symbole informujące o typie tworzywa i możliwościach recyklingu. Na tego typu pudełkach umieszczone są również sygnatury, które wyjaśniają, w jaki sposób bezpiecznie je używać, aby np. przechowywana w nich żywność zachowała swoje walory lub pudełko nadawało się do ponownego użytku. Dodatkowe oznaczenia na opakowaniach plastikowych mogą zatem informować konsumentów o tym, że opakowanie:
- można używać w kuchence mikrofalowej,
- można podgrzewać w piekarniku bądź kuchence mikrofalowej używając trybu – grill,
- można mrozić,
- można myć w zmywarce,
- można używać w określonych zakresach temperatury.
Opakowania na żywność – oznaczenia a bezpieczeństwo dla człowieka
Niestety wokół opakowań z plastiku narosło wiele mitów, przez co duża część społeczeństwa wierzy, że jest to tworzywo niebezpieczne dla człowieka. Prawda leży jednak po środku. Oczywiście niektóre odmiany plastiku nie nadają się do kontaktu z żywnością i nie powinny być one wykorzystywane w branży spożywczej. Istnieją jednak warianty tego tworzywa, jak np. 2 HDPE bądź 5 PP, które w styczności z żywnością nie wykazują żadnych niebezpiecznych właściwości i są stosowane na szeroką skalę. Będąc świadomym konsumentem warto jednak zwracać uwagę na umieszczone symbole oraz nauczyć się jak odczytywać oznaczenia na opakowaniach, aby mieć pewność, że zakupiony produkt przy właściwym użytkowaniu będzie bezpieczny dla naszego zdrowia.
