Intensywnie się uczysz, pracujesz, trenujesz, zakładasz rodzinę, budujesz dom, podróżujesz lub właśnie wspinasz się po szczeblach kariery? Szafujesz swoje siły ponad miarę i nie chcesz z niczego rezygnować? To wszystko sprawia, że szarga Tobą stres fizyczny i emocjonalny? Stale podwyższony poziom kortyzolu może zrujnować nasze zdrowie. Jak sobie z tym radzić? Zachęcamy do sięgnięcia po… dopalacze! Oczywiście nie chodzi nam o środki psychoaktywne o nieznanym pochodzeniu oraz składzie. Mamy na myśli adaptogeny, które są naturalnym źródłem mocy o sprawdzonej skuteczności, bezpieczne i przebadane. Zapraszamy do artykułu pt. “Czym są Adaptogeny? Czy warto je stosować?”
Przejdź na skróty:
Czym są adaptogeny?
Adaptogeny to szczególna grupa nietoksycznych roślin, posiadająca wyjątkowe właściwości, pomagające organizmowi stawić opór wszystkim czynnikom stresogennym, fizycznym, chemicznym oraz biologicznym. Te zioła i korzenie były używane od wieków w chińskich i ajurwedyjskich tradycjach leczniczych, ale to dziś przeżywają swój renesans. Niektóre, takie jak bazylia azjatycka, może być spożywana jako część posiłku, a inne są podawane w formie dodatków do dań lub herbat.
Ogólnie rzecz biorąc adaptogeny pomagają zwiększyć odporność organizmu na stres oraz pozwalać mu sobie z nim lepiej radzić. Adaptogen nie jest lekiem na konkretną dolegliwość i nie działa na zasadzie “dolegliwość-lekarstwo”, ale należy do wszechstronnych leków wzmacniających, dodających witalności oraz poprawiających samopoczucie.
Czy adaptogeny działają? Korzyści przyjmowania adaptogenów
Brak odpowiedniej regeneracji potreningowej prowadzi do przetrenowania, powodując między innymi zaburzenia hormonalne. Adaptogeny pozwalają zwiększyć tolerancję na niekorzystne czynniki otoczenia, jakimi są zbyt wysoka lub niska temperatura i wilgotność, nieodpowiednia ilość tlenu, hałas, czy wibracje. Sprawiają, że nasze ciało znacznie lepiej radzi sobie z zanieczyszczonym środowiskiem i walczy z potencjalnie niebezpiecznymi drobnoustrojami.
Stymulacja naturalnych funkcji naszego organizmu odbywa się poprzez interakcję z osią podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) i układem sympatoadrenergicznym, który bierze udział w reakcji organizmu na stres. W adaptogenach występują liczne związki, mające działanie synergiczne, które wyłapują wolne rodniki, pomagają w pracy układu hormonalnego, enzymatycznego, nerwowego oraz odpornościowego, poprawiając tym samym wykorzystanie przez nasze ciało tlenu, działającego tonizująco na mięśnie.
Sprawiają, że nasze ciało po treningu lepiej radzi sobie z regeneracją. Poprawiają naszą motywację, pamięć, koncentrację, wytrzymałość, stabilizują ciśnienie krwi oraz poziom cholesterolu. Dodatkowo są ochroną dla serca oraz zmniejszają “cukrowy” głód. Pomagają nam się wyspać i podkręcają libido.
Najlepszymi i najbardziej przebadanymi adaptogenami są rośliny o azjatyckim pochodzeniu. Listę dostępnych adaptogenów znajdziesz w dalszej części artykułu. Niektóre adaptogeny można przyjmować w postaci skoncentrowanych ekstraktów w kapsułkach lub tabletkach tzw suplementach diety. Pamiętajmy jednak, że adaptogenów nie należy stosować w sposób ciągły, ale w formie kuracji, trwającej co najmniej kilka tygodni. Standardowa kuracja trwa 2-3 miesiące. Ogólnym zaleceniem jest przyjmowanie adaptogenów rano.
Jakie są najlepsze zioła adaptogenne? Jaki adaptogen wybrać?
Każdy adaptogen ma nieco inną funkcję, więc najpierw zidentyfikuj konkretną dolegliwość, której doświadczasz i wybierz preparat odpowiedni dla Twoich potrzeb.
Adaptogeny dla długotrwałego stresu: Ashwagandha (indyjski żeń-szeń) i żeń-szeń azjatycki, aby złagodzić długotrwałe źródła stresu i zaburzenia równowagi hormonalnej, które mogą z niego wynikać. Niektóre badania sugerują, że bazylia azjatycka (święta/tulsi) może pomóc obniżyć poziom stresu.
Adaptogeny w ostrym stresie i lęku: Niektóre badania sugerują, że żeń-szeń syberyjski (znany także jako eleutherococcus senticosus), rhodiola (różeniec górski) i schisandra (cytryniec chiński) mogą pomóc w walce ze stresem lub “ucieczką”, silnym lękiem. Ludzie używają żeń-szenia syberyjskiego w celu wzmocnienia układu odpornościowego, fizycznej wytrzymałości i zdrowia seksualnego. Uważa się, że rhodiola poprawia energię, sprawność fizyczną i pamięć. Schizandra (cytryniec chiński) wspiera funkcje wątroby i walczy z problemami żołądkowo-jelitowymi.
Adaptogeny dla zdrowia odpornościowego: Dla grzybów reishi i żeń-szenia zostały przeprowadzone badania, które udowodniły, że ich przyjmowanie powoduje zwiększenie odporności.
Czy adaptogeny mają skutki uboczne?
Istnieje niewiele dowodów sugerujących, że adaptogeny mogą powodować działania niepożądane lub problemy zdrowotne – chociaż, jak każda roślina, mogą być alergizujące lub powodować u niektórych cierpienie żołądkowo-jelitowe.
Przeciwwskazaniem do ich stosowania są zaburzenia ciśnienie krwi, rytmu serca, astma i infekcja połączona z wysoką gorączką.
Źródła:
[1] Engelhardt B., Zdrowe dopalacze, Be Active, Nr 5 (5), listopad 2015.
[2] https://hpba.pl/adaptogeny/
[3] http://time.com/5025278/adaptogens-herbs-stress-anxiety/
