Obiekty w naszym wszechświecie są niezwykle daleko. Są tak daleko, że kilometry czy mile nie są użyteczną miarą ich odległości. Rok świetlny to sposób, w jaki astronomowie mierzą odległość w kosmosie. Mówimy więc o obiektach kosmicznych w latach świetlnych, czyli odległości, jaką światło pokonuje w ciągu roku. Jeśli chcesz być na bieżąco z tematem astronomii, koniecznie przeczytaj nasz artykuł pt. “Czym jest i ile to 1 rok świetlny?”
Przejdź na skróty:
Czym jest i ile to 1 rok świetlny?
Rok świetlny jest miarą odległości, a nie jak wskazuje nazwa – czasu. Mówiąc ściślej, rok świetlny to odległość, którą pokonuje pojedyncza wiązka światła w ciągu jednego roku ziemskiego.
1 rok świetlny to 9 454 254 955 488 kilometrów,
czyli około 9,5 biliona kilometrów.
Jak obliczyć rok świetlny?
Prędkość światła jest stała w całym wszechświecie i charakteryzuje się wysoką precyzją. Światło, to także najszybciej poruszająca się fala. W próżni przemieszcza się dokładnie z prędkością 299 792 458 m/s.
W celu obliczenia odległości roku świetlnego, należy pomnożyć tą prędkość przez liczbę sekund w roku (31 536 000), zatem:
31 536 000 x 299 792 458 = 9 454 254 955 488 000 m
= ok. 9,5 biliona km
Na pierwszy rzut oka może się to wydawać ekstremalną odległością, ale ogromna skala Wszechświata przyćmiewa tę długość.
Po co używać lat świetlnych?
Mierzenie w milach lub kilometrach w skali astronomicznej byłoby niezwykle kłopotliwe i niepraktyczne. Zaczynając od naszego sąsiedztwa, najbliższy nam obszar gwiazdotwórczy (Mgławica Oriona) znajduje się w odległości 7 861 000 000 000 000 mil, lub po prostu 1300 lat świetlnych stąd. Natomiast Centrum naszej galaktyki znajduje się około 27 000 lat świetlnych od naszej planety. Z kolei najbliżej położona galaktyka w stosunku do naszej galaktyki to galaktyka Andromedy. Znajduje się aż 2,5 miliona lat świetlnych od nas. Niektóre z najbardziej odległych galaktyk, jakie możemy zobaczyć, znajdują się miliardy lat świetlnych od nas.
Drugim powodem stosowania lat świetlnych wynika z jej funkcjonalności. Otóż, pomiar w latach świetlnych pozwala astronomom określić, jak daleko wstecz sięgamy w czasie. Ponieważ światło potrzebuje czasu, aby dotrzeć do naszych oczu, wszystko co widzimy na niebie już się wydarzyło. Innymi słowy, kiedy obserwujesz coś oddalonego o 1 rok świetlny, widzisz to tak naprawdę, jak wyglądało dokładnie rok temu. Co ciekawe, najbardziej odległy obiekt jaki możemy zobaczyć, kosmiczne mikrofalowe tło, jest również naszym najstarszym obrazem Wszechświata, który pojawił się tuż po Wielkim Wybuchu – około 13,8 miliarda lat temu.
Godziny, minuty i sekundy świetlne oraz Parsek
Astronomowie również używają parseków jako alternatywy dla roku świetlnego. Skrót od paralaksy-sekundy, parsek pochodzi z zastosowania triangulacji do określenia odległości gwiazd. Mówiąc dokładniej, jest to odległość do gwiazdy, której pozorna pozycja przesuwa się na niebie o 1 sekundę kątową (1/3600 stopnia) po tym, jak Ziemia okrąży połowę drogi wokół Słońca. Jedna sekunda kątowa to 3,26 roku świetlnego.
Podobnie jak stopnie, rok świetlny można również podzielić na mniejsze jednostki godzin świetlnych, minut świetlnych lub sekund świetlnych. Na przykład Słońce jest oddalone od Ziemi o ponad 8 minut świetlnych, a Księżyc o nieco ponad sekundę świetlną. Naukowcy używają tych terminów, mówiąc o komunikacji z satelitami lub łazikami w przestrzeni kosmicznej. Ze względu na skończoną prędkość światła wysłanie sygnału do łazika Curiosity na Marsie może zająć ponad 20 minut .
Niezależnie od tego, czy będą to lata świetlne, czy parseki, astronomowie będą nadal używać obu do pomiaru odległości w naszym ekspansywnym i wielkim wszechświecie.
Ile lat świetlnych do … ?
Najbliższą nam gwiazdą jest nasze Słońce. To jest około 93 miliony mil stąd. Tak więc światło słoneczne potrzebuje około 8,3 minuty, aby do nas dotrzeć. Oznacza to, że zawsze widzimy Słońce takie, jakie było około 8,3 minuty temu.
Następna najbliższa nam gwiazda znajduje się około 4,4 roku świetlnego od nas. Tak więc, kiedy widzimy tę gwiazdę dzisiaj, tak naprawdę widzimy ją taką jaka była 4,4 lata temu.
Gwiazdy znajdują się w dużych grupach zwanych galaktykami. Galaktyka może mieć miliony lub miliardy gwiazd. Najbliższa nam duża galaktyka, Andromeda, znajduje się 2,5 miliona lat świetlnych stąd i co ciekawe, możesz ją zobaczyć gołym okiem, bez lunety ani teleskopu.
W promieniu 12,5 lat świetlnych od naszego Słońca znajdują się aż 33 gwiazdy. Jeśli jesteś zainteresowany, możesz skorzystać z Atlasu Universum, aby znaleźć obiekty niebieskie na interaktywnej stronie, która pozwoli Ci na powiększanie i oddalanie perspektywy.
