NIP to dziesięciocyfrowy numer identyfikacyjny podatnika rozliczającego się w Polsce. Po zmianach w 2011 roku, nie jest on nadawany każdemu obywatelowi, a jedynie firmom i organizacjom. Dzięki numerowi NIP mamy możliwość zweryfikowania tożsamości naszego kontrahenta i czy posługuje się aktualnymi danymi. Zapraszamy do naszego kompendium wiedzy pt. “Czym jest i jak sprawdzić NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej)?”
Przejdź na skróty:
Czym jest NIP?
NIP to skrót od Numer Identyfikacji Podatkowej, indywidualnego numeru nadawanego każdej firmie niezależnie od jej formy oraz dla organizacji i instytucji. Nadawany jest przez Naczelnika Urzędu Skarbowego odpowiedniego za dany region ze względu na lokalizację głównej siedziby. Jest identyfikatorem podatkowym niezbędnym do regulowania należności i zobowiązań podatkowych oraz należności niepodatkowych. W związku z tym jest niezbędny do funkcjonowania każdej firmy. Jest niepowtarzalny i przypisany do danej firmy na cały okres jej funkcjonowania.
Warto nadmienić, iż do 2011 roku NIP był nadawany także dla osób fizycznych, natomiast ich grupowanie było odmienne:
123-45-67-819
grupowanie NIP’u firmowego,
123-456-78-19
grupowanie NIP’u osoby fizycznej.
Obecnie nie wydaje się numerów z łącznikami w ogóle.
Jakie informacje zawiera NIP?
Pierwsze trzy cyfry numeru NIP są kodem urzędu skarbowego, który wydał Numer Identyfikacji Podatkowej. Natomiast dziesiąta, czyli ostatnia, cyfra jest liczbą kontrolną, która obliczana jest według poniższego algorytmu:
- Należy pomnożyć każdą z pierwsze dziewięć liczb kolejno przez: 6,5,7,2,3,4,5,6,7
- Należy zsumować wyniki mnożenia,
- Należy obliczyć resztę z dzielenia przez 11.
Kto jest zobowiązany do posiadania numeru NIP?
Obowiązek posiadania identyfikatora podatkowego wynika z art. 3 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji, który brzmi:
Art. 3. o zasadach ewid. pod
1. Identyfikatorem podatkowym jest:
1) numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług lub nieprowadzących działalności gospodarczej;
2) NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2 podleganie obowiązkowi ewidencyjnemu.
2. NIP nie może mieć ukrytego lub jawnego charakteru znaczącego, określającego pewne cechy podatnika, płatnika podatku albo płatnika składek ubezpieczeniowych.
W związku z tym możemy stwierdzić, iż osoby fizyczne niebędące płatnikami VAT są zwolnione z konieczności posiadania numeru NIP. Obowiązek posiadania natomiast będzie występować w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz wszelką inną działalność zarobkową i społeczną, a także osoby fizyczne będące płatnikami VAT.
Uzupełniająco, art. 3a o zasadach ewidencji i identyfikacji brzmi:
Art. 3a. o zasadach ewid. pod
Obowiązek posiadania NIP wynikający z odrębnych przepisów
W przypadku gdy z odrębnych przepisów wynika obowiązek podawania NIP, obowiązek ten dotyczy wyłącznie podmiotów, które są obowiązane posiadać NIP na podstawie przepisów niniejszej ustawy.
Jak otrzymać numer NIP?
W celu nadania numeru NIP niezbędne jest złożenie odpowiedniego formularza. Numer NIP nadawany jest w ciągu 3 dni od daty wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego. Należy złożyć druk oznaczony jako CEiDG-1, czyli wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą nie objętą wpisem do CEiDG, należy złożyć wniosek NIP-7 do lokalnego urzędu skarbowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Kolejnym przypadkiem są osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Te z kolei muszą złożyć wniosek o oznaczeniu NIP-2 w urzędzie skarbowym właściwym dla uiszczania podatku dochodowego.
Nadanie numeru NIP jest całkowicie bezpłatne i następuje poprzez ogólnopolski system CRP KEP – Centralny Rejestr Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników. Informacja o przedmiocie NIP jest automatycznie przekazywana przez system teleinformatyczny CRP KEP do Krajowego Rejestru Sądowego oraz Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej bezpośrednio po nadaniu NIP, jego przywróceniu, uchyleniu lub unieważnieniu.
Jak sprawdzić poprawność numeru NIP?
Najszybszym sposobem na sprawdzenie własnego numeru identyfikacji podatkowej jest skorzystanie z usługi stworzonej w 2015 roku przez Ministerstwo Finansów pod nazwą “Sprawdzenie statusu NIP”. Wystarczy wejść pod ten adres, zalogować się i zweryfikować status prawny numeru NIP zarówno osoby fizycznej jak i firmowego. Wpisując numer NIP otrzymasz informacje, czy jest poprawny, niepoprawny lub unieważniony. Warto wspomnieć, że informację da się wydrukować prosto z systemu, co może stanowić załącznik do np. dotacji.
Mając wątpliwości co do poprawności swojego numeru NIP, możesz wystosować pismo do swojego urzędu skarbowego, który go wydawał. Przepisy niestety nie wskazują na metodę złożenia takiego wniosku (osobiste złożenie, czy wysłanie pocztą), więc najlepiej ustalić tą kwestię wcześniej. Zadzwoń do Urzędu Skarbowego i wyjaśnij pokrótce sprawę, a z pewnością otrzymasz odpowiedź w jaki sposób najszybciej otrzymać pomoc.
Jak sprawdzić NIP?
Numer NIP powinien znajdować się na wszelkich dokumentach firmowych takich jak wszelkie deklaracje, umowy, faktury VAT. Istnieje jednak kilka sposobów na to, aby sprawdzić numer NIP kontrahenta bez jego znajomości.
Baza CEiDG
Znając numer KRS, REGON, nazwę firmy lub po prostu Imię, Nazwisko, czy też adres firmowy, możliwe jest sprawdzenie numeru NIP w bazie CEiDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wystarczy wpisać poszczególne dane, a system wyświetli pasujące rekordy. Co ciekawe, wyszukiwarka posiada także opcję wyszukiwania podmiotów już nieaktywnych (opcja: Uwzględnij wykreślone).
Krajowy Rejestr Sądowy
Podmioty podlegające rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym są weryfikowalne na stronie KRS.pl. Wyszukiwarka ma możliwość szukania rejestru przedsiębiorców oraz stowarzyszeń, instytucji oraz organizacji społecznych i zawodowych. Wystarczy wpisać numer KRS, REGON, nazwę podmiotu lub adres rejestrowy siedziby.
VIES
W przypadku kiedy znamy numer NIP kontrahenta, lecz chcemy zweryfikować poprawność składanej deklaracji na temat bycia europejskim płatnikiem VAT, możemy skorzystać z platformy Komisji Europejskiej – VIES. Wpisz numer NIP/VAT oraz kraj członkowski i kliknij “Szukaj”. System pokaże, czy dany przedsiębiorca może nabywać towary na potrzeby transakcji transgranicznych.
Baza GUS
Systemy księgowe do wystawiania faktur i dodawania kontrahentów posiadają specjalną integrację z Głównym Urzędem Statystycznym. Dzięki temu nie jesteś zmuszony do wpisywania danych własnoręcznie, a wystarczy wpisać numer NIP drugiej strony. Wszelkie dane zostaną automatycznie pobrane i wpisane w poszczególne pola. Bardziej rozbudowane systemy mają także możliwość weryfikacji statusu płatnika VAT.
